سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تبریز
بعضی منابع، مبداء سالی تاسیس اطفائیه در تبریز را به سال ۱۲۹۶ هجری شمسی نسبت می دهند هرچند که اسنادی در دست است که وجود تجهیزات آتش نشانی را به سالها قبل تر از آن دلالت میدهد. برخی ورود پمپ های دستی دوطرفه به تبریز را که 160 سال پیش توسط قوای روسیه تزاری صورت گرفته مبداء تاسیس و راه اندازی تشکیلات اطفائیه درایران عنوان کرده اند اما برج یانقین که نماد برج آتش نشانی های کشور می باشد، 103 سال پیش درمحوطه اداره اطفائیه قدیم و سازمان آتش نشانی فعلی بناء گردیده و نقش دیده بانی و خبرگیری را ایفاء می کرد.
آتش نشانی تبریز تا سال ۱۳۷۱ به صورت واحد و اداره ای غیرمستقل زیر نظر بلدیه و شهرداری تبریز خدمت می کرد تا اینکه درسال ۱۳۷۱ اساسنامه تشکیل سازمان به تصویب وزارت کشور رسید. این برج که اولین برج آتش نشانی کشور است، گواهی دیگر و محکمی است بر اولین ها و برترین های این شهر کهن، هم اکنون در محوطه ایستگاه آتش نشانی نبش خیابان خاقانی و خیابان بهادری تبریز قرار دارد. ارتفاع این برج ۲۳ متر است که در اواخر دوره قاجار ساخته شده است. پلان آن در داخل برج دایره شکل است و با یک رشته راه پله حلزونی به قسمت فوقانی متصل می شود.
کارکرد اصلی آن دیدبانی بوده که دارای هشت نور گیر در جهات مختلف است و در زمان خود همواره نگهبانی در بالای سر آن کشیک می داد و به محض مشاهده آتش و شناسایی محل وقوع آن بلافاصله زنگی که ازبالای سقف آویزان بود رابه صدا در می آورد و ماموران آتش نشانی تبریز که در آن موقع جزو مجهزترین آتش نشانان بودند سریعاً خود را به محل رسانده و با وسایل خود و با کمک آب انبار همسایه ها عملیات اطفاع حریق را انجام می دادند.
همچنین در بالای برج همیشه چراغی روشن بود تا مردم با کمک از آن بتوانند راه را پیدا کرده و خود را به مرکز آتش نشانی برسانند. قابل ذکر است که این برج یکی از نمونه های نادر در نوع خود است که تاکنون باقی مانده، باید خاطر نشان کرد که این برج باشماره ۲۰۱۱ در سازمان میراث فرهنگی و صنایع گردشگری به ثبت رسیده است.
درحال حاضر سازمان آتش نشانی تبریز با 23 ایستگاه عملیاتی، در حدود 560 نفر آتش نشان، بهره مندی از تجهیزات بروز عملیاتی و آماده ارایه خدمات ایمنی به شهروندان در حوزه های اطفاء حریق و امداد و نجات است.
هم اکنون سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تبریز با تاسیس مرکز آموزش علمی – کاربردی سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی تبریز از سال 1386 و اخذ مجوز از وزارت علوم و دانشگاه جامع علمی – کاربردی با هدف توسعه فرهنگ ایمنی بصورت آکادمیک وعلمی با پذیرش 30 نفر دانشجو دررشته آتش نشانی و خدمات ایمنی فعالیت خود را شروع و پذیرش دانشجو را در رشته کارشناسی ناپیوسته در سال 90 نیز به انجام رسانده است. همچنین این دانشگاه در مقطع کاردانی در رشته های: تصرفات ساختمانی، اطفاء حریق شهری، امداد و سوانح و در مقطع کارشناسی در رشته های مدیریت فرماندهی حریق و حوادث ، کارشناسی حرفه ای مدیریت بحران، کارشناسی حرفه ای مدیریت عملیات امداد و نجات دانشجو پذیرش می کند .
از دیگر توانمندی های سازمان آتش نشانی تبریز ایجاد فضای آموزشی شبیه سازی عملیاتی، برای ارتقاء میزان توان عملیاتی آتش نشانان است که در حوزه های اطفاء حریق، جستجوی مصدوم، انفجارات مخازن و مایعات قابل اشتعال آماده ارایه خدمات آموزشی به پرسنل سازمان و آتش نشانی های کشور است.
